تعیین کیفیت و پتانسیل رسوبگذاری و خوردگی آب در شبکه توزیع شهری شادگان
-
![]()
شهرام مشعشعیان اصل -دکترعبد الکاظم نیسی-دکتر افشین تکدستان
شادگان با 3197 کیلومتر مربع دراستان خوزستان واقع شده در 84 کیلومتری جنوب اهواز قرار دارد. جمعیت تحت پوشش شبکه توزیع 70 هزار نفر آب مورد نیاز روزانه 29527 متر مکعب می باشد به علت رشد سریع جمعیت در دهه های اخیر و افزایش آب مصرفی و به تبع آن میزان آلودگی ورودی به منابع آب سبب نامناسب شدن آن برای مصارف مختلف از جمله شرب شده است . ورود آلاینده ها به سیستم منابع آب می تواند سبب بروز اثرات زیان آوری بر کیفیت آب گردد بدین جهت تعیین کیفی آب در شهرهای پائین دست رودخانه کارون از اهمیت بسزائی برخوردار است . پایش سیستم تامین آب از منبع برداشت تا نقطه مصرف برای اطمینان از سلامتی ضرورت دارداین تحقیق با هدف بررسی پارامتر های کیفیت آب در شبکه توزیع شهر ی و تعیین پتانسیل رسوبگذاری و خوردگی و اندازه گیری میزان کلر باقیمانده انجام شد. پژوهش در واقع نوعی مطالعه توصیفی ،مقطعی می باشد براساس اهداف تحقیق 10 ایستگاه شامل منبع آب خام ورودی و خروجی از تصفیه خانه و شیر های آب مصرفی در شبکه توزیع آب آشامیدنی به عنوان نقاط انتخاب شدند نمونه برداری طی سالهای 90-1386 با استفاده از نتایج آزمایشات انجام شده توسط آبفای خوزستان،مرکز بهداشت ، اداره آب جنوبشرق استان و طبق روشهای استانداردمتد صورت پذیرفت. اگر چه بخش عمده ای از شبکه ی توزیع آب دارای قدمت بالای 40 ساله می کیفیت شیمیایی آب بر مبنای طبقه بندی شولر و استاندارد ملی با کیفیت نسبتاً قابل قبول ارزیابی گردید. بیشترین غلظت آلودگی در فصل پائیز با دو پارامتر کدورت و هدایت الکتریکی می باشد.97%از نمونه هادارای کلر باقیمانده در حد مطلوب (0.8*0.2 )میلی گرم در لیتر در شبکه شهری بوده در اکثر مواقع مقدار کلر باقیمانده بین 3/0 تا 8/0 بوده که از گستره قابل قبولی برخوردار است. در این مدت 18 درصد موارد کلر باقیمانده بالای 8/0 تا حداکثر 1.1 ppm بوده مقدار کلر باقیمانده کمتر از 3/0 ppm، 37/0 درصد و موارد گزارش شده صفر، 1/0 درصد را شامل شده است. در کلیه مناطق و فصول اندازه گیری شده در مقدار حداقل آب حالت خورنده در مقدار حداکثر تقریباً در کلیه مناطق در فصول بهار، تابستان و پائیز آب در حالت تعادل و فقط در یک نقطه مقداری تمایل به رسوبگذاری دارد. و در فصل زمستان حالت خورنده دارد.شاخص خوردگی در شبکه آبرسانی بر اساس اندیس هاتقریبآ در محدوده به مقدار جزیی خورندگی خفیف قرار دارد موارد کلی‌فرم مدفوعی مثبت در شبکه توزیع حدود 9/2 درصد بوده که رقم نسبتاً بالایی است از کل نمونه‌های برداشت شده، جمعاً 32 نمونه مثبت بوده (تست احتمالی) که شامل حدود 5/21 درصد موارد است. از کل موارد 18 نمونه در تست تائیدی و 14 نمونه در تست تکمیلی (کلی‌فرم مدفوعی) مثبت بوده اند با توجه به درصد نسبتاً بالای مثبت کلی‌فرم مدفوعی می‌توان وجود آلودگی ثانویه در شبکه را محتمل دانست.
در میان فصول مختلف، زمستان دارای کیفیت بهتری نسبت به سایر فصول بوده و فصلهای بهار، پائیز و تابستان در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند عامل اصلی محدود کننده فعلی استفاده از آب شرب دو پارامتر اصلی کیفیت یعنی مواد جامد محلول (T.D.S) و سختی کل (TH)بر حسب میلی گرم در لیتر می‌باشند در محدوده حداقل داده‌ها کلیه پارامترهای فیزیکوشیمیائی در محدوده استاندارد قرار دارند.در محدوده میانگین داده‌ها پارامترهای کدورت و منگنز از حد مطلوب کمی فراتر رفته‌اند در محدوده حداکثر داده‌ها که حدود دو درصد موارد را تشکیل می‌دهد تقریباکلیه پارامتر از حد مجاز فراتر بوده‌اند. نتایج طبقه بندی کلاس آب عمدتا در C2S4 قرار دارد میزان غلظت ECآب خام ورودی به تاسیسات در شرایط با دبی بحرانی µs/cm 3019 می باشد.